TOXIC

E degjova sot me sabah nje audio story (tregim i shkurt), qe si duket ishte nje tentim reklam per nje app per degjomin e audio librave, qe me beri per shkurt te rimendoj ate qe besoj shumica e kemi parasysh por nuk kemi durim qe ta kuptojm ne kohe.

Shkurt nje rekapitulim i tregimit te degjuar. 

Nje djal, kurir per mallra, troket ne nje dere per te dorzuar nje porosi, por per cudi deren e hapen e dashura e ati, ky, djali shokohet ne befasi kur e shikon te dashuren ne dere te huaj, duke pyetut "cka ben ti ketu!?"! Vajza ne vetembrojte mohon duke thene "...nuk eshte ashtu sic duket!"! Por me e pa pritur behet kur nga mbas vajzes shfaqet nje i njohur i djalit (kuririt) duke pohuar se "po, bash ashtu eshte sic duket! Une e dija qe porosin do ta sjellish ti, prandaj e bera. Kjo (vajza) eshte e lodhur te jetoj me nje deshtak si ti!!! 

Vjaza duke marr kurajo nga momenti, e pohon, "...po, boll me', nuk mundem te jetoj me dikend qe nuk me jep ate qe e meritoj"!!! Kjo (ky moment) e then djalin tejmase, i zhgenjyer me vrap largohet si i hutuar. Duke vrapuar i cingeron telefoni, ne dilem ta hudhe per toke ose ta hap, djali i hudhen nje sy ekranit dhe lexon porosine nga numer anonim (qe ne fakt e shkruan i njohuri qe ishte me te dashuren e tij): permbajta e porosise ["... i plotesoj kushtet, dhe tani me eshte i gatshem te marre nen kontroll trashigimin qe i gjindet ne Sky Bank ne New York"!]

(Po e shkurtoj shume pershkak se tjetra eshte tregim klishe.) Djali ne ate moment sa konfuz dhe i deshpruar aq edhe kurioz, me vrap shkon tek Banka, dhe pas peripecive aty brenda pershkak pamjes dhe moshes se re, arrin te kuptohet se ai eshte trashigimtar i nje pasurie dhe patundshmerije mbi dhjetra miliona dollare, ... etj.etj.

Tani, ajo qe dua ta ritheksoj jane fjalet e vajzes: "...po, boll me', nuk mundem te jetoj me dikend qe nuk me jep ate qe e meritoj"! Qe mendoj se eshte qellimi kryesor per ta kuptuar ne jete gjithesecili nga ne', ashtu sic edhe sherbeu edhe ne storje si pika e ktheses, momenti vendimtat, largimi dhe shpetimi nga njerezit toksik! Qe fatekeqesisht shpesh here kete nuk mund ta kuptojm vetem edhe na duhet dicka te na godit rende, por per fate te keq, ne jeten reale pasojat jane pa miliona te trasheguata por vetem me deshprim dhe ankth si cmim qe duhet paguar per mungese e vetedijes, vemendjes dhe vigjilences, duke qene shpesheher edhe vone per neve pastaj! Prandja syte kater insha'Allah!

STEPS

ORK'

Ne mitologjin e Tolkinit ne librat Lord of the Rings & The Hobbit, manifestohen disa 'krijesa' imagjinare Orkët (te shemtuar ne gjitha dimesionet) qe ne esenc qendroj si metafor (sinjifikues) te ushtareve te se keqes te cilet egzekutojn urdhrat e atyre qe pretendojn pushtet nga thellsija e mendjeve me te errta!

Nuk jane gje tjeter te veç se Ork (krijesa te shemtuara) te gjithe ata qe kryejn veprime makabre te dirigjuara nga sherbetoret e djallit, te veshur me petkun e njerzeve te ndershem ndoshta!?

Ka shume mesim (metafor) tek "Bota e Mesme" (Middle-Erath), bota e imagjinuar e Tolkinit krahasuar me boten reale sot! Sepse sic duket edhe Tolkin aso kohe kur eshte ulur edhe ka reflektuar mbi fenomenet e cuditshme te kohes, i vetemi kuptim logjik i ka pasur nese struktura e shoqerise eshte e organizuar ne ate forme sic e pretendon te librat!?

Ne fakte me kesi soj qasje mund te kete kuptim, edhe pse i trisht ndonje rast kur dikush apo "disa Ork" kryejn akte makabre te dhunes, torturave apo masakrave ndaj te pafajshmive, apo mohimin e vlerave dhe tentimin e vazhdueshme per te devijuar njeriun nga rruga e drejte me cdo kusht.

Mire eshte te dihet kjo, qofte edhe duke e mesuar edhe vetem nga Tolkini sepse ne esenc e bene te qarte se kjo keshtu eshte puna edhe ben mire njeriu te zgjedhe me kohe qe te jete ne anen e duhur dhe mos perfundoj ne anen e orkeve dhe pasuesve te djallit te mallkuar. Qendro njeri i hajrit.

NICK RAIDER

FLIJIMI 2

Per konceptin e Kurbanit, Bajramin e kaluar ketu ne piKpamje e shkrujta nje post 'flijimi' qe mendoj se ia vlen te lexohet edhe nuk besoj se duhet shtuar dicka tjeter ekstra sot! Lexonje kur te mundeni.

Aty e keni teorin baze te konceptit por edhe konstatime si dhe piKpamjet e mija mbi at koncept, normalisht duke shtruar dilemat hipotetike, qe ne fakt jane shume filozofike. Lexonje kur te mundeni.

Sot, shkurt nje rekapitullim per 'dilemat' filozofike, qe e di se ne fakt nuk jane aspak te nevojshme dhe te vlefshme pse jane filozofike por sepse jane dilema!?

Dilema te tipit: Cka eshte sakrifica!? Cka jemi ne gjendje te sakrifikojm, sa jemi ne gjendje te sakrifikojm!? Ose dilema: Cfar sakrifice mund te bej dikush qe kryefjal e ka shprehjen "une e shof interesin persona!", ose pyetja qe e beri shitsi i kurbaneve ne Tetove (parafrazoj): "...shqiptari veturen e ka 30 000 euro, a kurbani 200 euro i duket shtrejt, ...si mundet!?

Vetem pse nuk dua ta zgjati shume, do ty pyes thjesh dhe drejt: ...a e kuptoni poenten!? Ose mos u lodhni lenje kret! Lexonje vetem postin 'flijimi' i vitit kaluar i postuar per Kurban Bajram.

KURBAN

NGADHNJE

Cfar balanci, cfar drejtesije absolute e Krijuesit te Gjitheçkahit!? Per tu mahnitur nese njeri eshte i sinqer edhe i çilter ne qellim dhe botekuptim. Ai, Krijuesi, Zoti i cdo gjeje, Absoluti, Allahu i Madhnishem, e fton njeriun:  sille, hajde, meritoje, eja lutu Naten e Kaderit, naten e vlefshme sa nje mije muaj! Lutu, kerko, deshiro merito, fito rahmetin, permirsoje jeten, ngadhnje!

Eja ne Arafat, pastrohu, vazhdo jeto i paster, ngadhnje! Ngadhnje mbi cytjet, mbi vesfesen, fito nefsin, rahato shpirtin, debo brengen, hape mendjen, zgjero zemren! 

Nuk je i krijuar ti per asgje tjeter pervec per te adhuruat Allahun. Obligimet, detyrat dhe deshirat tjera, ngarkesat, epshin dhe oreksin, ti ia jep vetes ngarkes, barre, ti sedele e vendon garen me dynjan, nuk kerkohet kjo nga neve (ti), kthehu!

Kthehu tek e verteta, te burimorja. Jeto i lidhur per litarin e Allahut Teala, mbushu me frymzimin duke qendruar i lidhur aty nga ku energjia, frymzimi, rahatia, shperblimi, aty ku asgje nuk shteret. Mertito, lutu, fito!

Allah, pranoj lutjet e atyre qe sot jane ne Arafat. Mundesoju qe lutjet ti kene te sinqerta dhe pranimi i tyre te jete i hajrit. Amin!

YA RAB!

KOLONIA

Paramendoni me hy ne filmin e kritikut te artit edhe merr' edhe shkrun blog post ne stilin: 

"Ekspozita e sontme e artisteve pjesmares ne "Kolonin Artistike Gostivari '23" ofroj nje udhetim te mahnitshem neper ngjyra dhe forme, duke shfaqur aftesine e jashtezakonshme te artisteve per te krijuar vepra te frymzuara dhe te qendrueshme ne inspirim. Kjo ekspozite na freskoj shikimin dhe na dha nje perspektive te re ndaj artit moderne.

Veprat shfaqen nje ndjenje te thelle emocionale dhe e sollen audiencen ne nje bote te jashtezakonshme. Artistet kishin eksperimentuar me teknika te ndryshme, duke perdorur ngjyra te flakta dhe te theksuara per te krijuar kontraste te shperndara. Kompozimet ishin te balancuara mjeshterisht, duke na bere te ndihemi te kapur dhe i magjepsur nga cdo detaj.

Nje aspekt i vecante i veprave ishte interpretimi subjektiv qe ata ofrojnin. Cdo person mund te zbuloje aty nje histori te re ne cdo ngjyre, forme ose linje. Ekspresiviteti i tyre i shkelqyer dhe liria artistike qe shfaqej i jepte mundesi audiences te krijoje lidhje personale me veprat dhe t'i interpretoj sipas perspektives se tyre.

Gjithashtu, dimensioni gjeresisht i shfaqur ne veprat jepte nje ndjesi te hapur dhe te lire. Materialet e perdorura, si tekstura e perzier apo struktura e shkrire, shtonin nje thellesi shtese ne cdo veper. Artistet treguan aftesine e tyre per te kombinuar teknikat tradicionale me elemente te reja dhe te papritura, duke krijuar nje harmoni te mrekullueshme midis tyre.

Ekspozita reflektoj vizionin e thelle artistik dhe talentet e jashtezakonshme qe artistet posedonin. Shpirti artistik arriti te krijoje emocione dhe te ngjall interes neper veprat e ekspozuara, duke bere nje lidhje te forte me audiencen. Cdo vizitor i ekspozites ishte i lumtur te gjej zgjidhje artistike te reja dhe te eksploroje cdo detaj te bukur te prezantuar nga artistet.

Ne fund, ekspozita e Kolonise Gostivari '23, ofroj nje eksperience unike dhe frymezuese. Pergjat udhetimit te shkurter neper galeri, shikuesit edhe ne ditet ne vijim do te jene te kapur nga emocionet e trasmetuara nga veprat e artisteve nga shume vende te botes." 

...edhe aplauzi pasi te falemenderoj pjesmaresit per prezencen, ....llau-llau-llau!!!!

WAY HOME

HERE WE GO AGAIN

TROLL FACTORY

Nje nga informatat interesante kur u mundova dje te kuptoj dicka me teper per Jevgeni Prigozhin (drejtuesin e Wagner group) ishte se, pervec tjerave, ai ka qene aty nga viti 2013 e me pastaj si themelues, organizator dhe drejtuese i "Internet Research Agency" qe me pastaj eshte njohur si "troll factory" apo e perkthyer lirshem si "fabrika e shpifjeve/çpikjeve" qe eshte marre me veprim online te mijera fake profilave qe jane marre me aktivitet ne rrjetet sociale me qellim te ndertimit te imazhit pozitiv te Rusise dhe influencimit te proceseve dhe mediave ne vendet target te interesit Ruse. Ketu vjen ne shprehje edhe insinuata qe Rusia ka ndikuar ne zhgjedhjet Presidenciale ne Amerike 2016, kur President u be Donald Trump!!?

Ate qe dua esencialisht ta them eshte se ne retrospektive del se tipi (Prigozhin) eshte ekspert ne trendet asaj qe eshte propagande, PR dhe gjithcka qe sot funksionon per ta influencuar opinionin ne menyre shume te sukseseshme. Kjo realisht lexohet lehte ku mund ta shohim se me sa lehtesi ne kontekst i perdoren ne komunikim e vete termin, "instagram", "YouTube", "PR" sidomos kur drejtohej me tone kritike ndaj "oponenteve ne Kremlin" ne video mesazhet. Mund te rishikohen deklaratat 'kercnuese' qe dje qarkulluan ne media edhe online gjithandej dhe lehte mund te vertetohet kjo.

Tani, nje dite me pas dites te djeshme, kur u be buja e madhe, "marshimi drejt Moskes" si dhe "armepushimi i mbremshem" dhe e gjithe media boterore 'duke bere analiza' e kapur ne gracken e ekskluzivitetit, e qe e njejta (media) tane kohen "bene zhurmuesin" se si "Rusia po humeben luften ne Ukraine", del se perpara hundes po na iken fakti qe ne fakte mund te kemi (aktualisht) nje terheqje taktike te Rusise nga Ukraina duke iu shmangur keshtu me shume elegance "kapitullimit" te Rusise, duke iu shmangur keshtu etiketimit "Peredimi Fitoj" e te tjere, e gjith kjo e orkestruar nga po i njeti master mind Jevgeni Prigozhin!!!?

Tash kete, si te doni merrnje me tutje, ndaçi hala shifni lajme, ndaçi beni analiza, ndaçi shifni konspiracione, mua kjo keshtu ka nise te me duket, pa ju dini, me siguri do ta shohim ka po fryne era ne ditet ne vijim. 

Ju dini por ju sugjeroj qe me ekspertizen e juaj ta shqyrtonje kete piKpamje edhe me tutje ne kontekstin e aluduar  dhe do ta shihni se, edhe pse gjerat mund mos jene egzaktesisht sic po aludoj, shancat jane shume te medha bash keshtu te jete. Zhivi bili pa vidjeli!

WAGNER

Situat e re, kthese interesante ne kontekst historik i gjithe ky momenti i kunderthenjeve qe ndodhin ne forcat e armatosura ruse qe jane aktive nenluften ne Ukrainin.

Jevgeni Progozhin nje individ udheheqes i milicis ushtarake Wagner, i cili ne nje situat pa preceden sfidon Vladimir Putin dhe gjithe agjenden ruse ne operacionin luftarak ne te cilin gjindet aktualisht Rusia me nje veprim historik duke goditur nga brenda potencialin ushtarak ruse, duke okupuar qendren e komandes ne Rostov on Don dhe me kete akt faktikisht vendos nen kontroll nje potencial ushtarak me mbi 25 000 ushtar edhe arsenal te ndryshem.

Me kete ky potencial shendrohet nje rezik i pa pare deri me tani per Mosken dhe vete Vladumir Putin, i cili gjith kete e vlersoj si "rebelim, thik mbas shpine, akt tradhetije kombetare dhe vete drejtuesit te keti rebelimi si tradhetar qe do te paguaj çmimin e merituar"!

Grupi Wagner, si duket shihet me simpati nga kundeshtaret e Putinit edhe pse vete Progozhin distancohet nga cfardo lloj involvumi te jashtem duke drejtuar akuza vetem ndaj komandes, ministrit te luftes e te ngjajshem se "po qendroj ne vende te sigurta, ne zona konfori, dhe se po dergojn femijet e te tjerve te vdesin ne front pa armatim te nevojshem ndersa femijet e tyre bejn video per you tube!!!"

Gjithe kjo sic nenkuptohet eshte dicka qe per monentin duket se sapo ka filluar duke qene e veshtir te parashikohet ecuria e me tutjeshme, qe ne fakt eshte edhe rezikshme pershkak se eskalimi i papritshem ne rastin minimal do te shfrytezohet per rigrupim dhe rupozicionim te forcave edhe te jashtme edhebte brendeshme. Vigjilenca eshte e domosdoshme!

CAVE

KA JE MA VONE

Kur trajtohet nje çeshte apo problematik, probabiliteti qe mos i kemi te gjithe informacionet e nevojshme per te vlersuar apo gjykuar drejt eshte shume i madhe. Kjo pastaj nenkupton qe behet edhe me e veshtire kur jane te involvuara me shume se nje pale qe potencialisht qasjen e kane nga kende veshtrimi te ndryshem dhe gjendje emocionale te ndryshme, mos flasim edhe per pergaditjen intelektuale dhe ideologjike te ndryshme. Pra, behet e pamundur qe njera pale apo tjetra te pretendoj vertetesin e konkluzioneve potenciale vetem per vete, e lene me qe edhe dikush tjeter te pajtohet me ato.

Kjo do te nenkuptonte qe neve si individ nese kemi kriter per matjen e vertetesise nga ku do te nxjernin bazen e moralit objektiv dhe me pastaj mbi ate baze ndertojm parametrat qe te vlersojm apo gjykojm dicka, ateher ne rastin me te mire mund te pretendojm, per neve, se dicka eshte e mire, e drejt apo e keqe, e pa drejte.

Por nuk ka mundesi, qe bazen, piknisjen, ta keshe moralitetin subjektiv, a nga ana tjeter te presish te tjerit ta vleresojn objektivisht gjykimin tone, edhe per skaj faktit qe verehet se ti je subjektiv fund e krye.

Pak me thjesht, kur e gjykon dicka, per baze e merr cka!? Kushtetuten qe e ka shkruar njeriu, ligjin, doket, zakonet, Fjalen e Zotit, fjalen e dhene, besen, ëndrrën, cka!? Cka merr per baze, cilat jane deshmit, ku jane faktet, etj.?

Pastaj si mund ta dime neve qe ti (une) nuk e ke pa vetem ne endere ate qe thua, apo rujna Zot  ke qene i dehur kur je inspiruar, apo edhe me keq, je i shantazhuar, ose beter, je i kapun!? Si mund ta dime neve!?

Prandaj, thuje ate cka ke te thuash, mos prit tjeret te pajtohen haptas me ty (mua), aq me pak nuk e kane idejen ka vjen, ku shkon, "...ka je ma von", prandaj "...mos u merakosni per ate pune"!!! Thuje e shkruje, kush e gjen veten pajtohet, kush jo, ...shnosh! Se nuk je "maj meçmi ti zotni!!!!?

STRING

REKTOR

Zgjedhja e Rektorit te ri ne Universitetin e Tetoves per arsyje te ndryshme u tentua qe te behet 'teme diskutimit publik' per motive te ndryshme dhe nga faktor te ndryshem, edhe pse eshte çeshtje ne kauder te autonomise qe ka institucioni.

Implikimi i subjekteve politike, me deklarat duke tentuar qe te interpretojn procesin me rrjedhen e vete, per fate te mire deshmoj nje akt te larte pjekurie meqe nuk u arrit asnje efekt te drejtpersedrejt ne procesin e brendeshem, duke mundesuar rrjedhen normal te procesit konform afateve te parapara.

Nga piKpamja ime i gjithe procesi ka qene legjitim dhe me ate edhe rezultati. Gara, rrjedha, konstalacionet, lobimi dhe kampanja e gjitha ka qene brenda asaj qe njihet dhe dihet se jane rregualla te pa shkruar te lojes, qe ne fakt per dienin time kete mundesi e kane shfrytezuar te gjitha palet ne proces, pa perjashtim.

Rektori e ri, prof.Dr.Jusuf Zejneli, tani me i zgjedhur, mendoj se eshte i denje ta ushtroj detyren, besoj se eshte i vetedishem per sfidat qe ke perpara por edhe per mundesit qe jane aty qe keto sfida te tejkalohen duke synuar edhe suksese te reja.

Nuk ka aspak nevoj per rivalitete shtes dhe inate per teke personale, por thjeshte te gjithe le te synojm qe energjine, aftesit dhe meritat ti vendosim ne funksion te nevojes qe studenteve tane tu ofrojm me teper, si ne sasi ashtu edhe ne cilesi. 

Jam i bindur se per asgje nuk jemi inferior si Universitet as ne vend as jasht vendit. Sigurisht qe kemi nevoj te permirsohemi dhe te avancojm konform evuluimit te natyrshem qe kane proceset, pa dyshim duke mesuar gjithnje edhe me teper nga pervojat si ky procesi i fundit te zgjedhjes te Rektorit te ri, por edhe nga e kaluara po edhe nga sfidat e radhes qe sigurisht do te shfaqen. Universiteti mbi te gjitha.

KATANA

THE SECOND SLEEP

Nje rekomandim, kurdo qe tu duhet ose mendoni se ia vlen te lexoni ndonje roman, e sugjeroj "The Second Sleep" (Gjumi i Dyte) nga Robert Harris. 

Ky eshte nje roman terheqes qe nxit te menduarit nga fakti qe nderthur elemente te fiksionit historik dhe misterit. I vendosur ne nje te ardhme post-apokaliptike, historia sillet rreth nje prifti te ri te quajtur Christopher Fairfax, i cili dergohet ne nje fshat te larget anglez per te kryer nje sherbim varrimi per priftin vendas. 

Megjithate, ai shpejt zbulon nje sere sekretesh shqetesuese qe sfidojne te kuptuarit e tij per historine, fene dhe boten qe ai mendonte se e njihte. Harris shkelqen ne krijimin e nje mjedisi me nja atmisfer interesante, duke pershkruar me mjeshteri peizazhin e shkrete dhe te frikshem te nje shoqerie qe eshte kthyer ne nje gjendje te ngjashme me mesjeten pas nje katastrofe te panjohur. Detajet dhe pershkrimet japin nje pamje te gjalle, duke e zhytur lexuesin ne kete bote te zymte. Proza e autorit eshte elegante dhe ndjellese, duke i dhene thellesi dhe pasuri rrefimit. Komploti shpaloset gradualisht, duke zbuluar shtresa te misterit dhe pezullimit. 

Derisa Kristoferi thellohet ne sekretet e fshatit, ai ngaterrohet ne nje rrjete intrigash politike, fanatizmit fetar dhe njohurive te ndaluara. Harris nderton me mjeshteri intezitet ne ngjarje, duke e mbajtur lexuesin te hamendesoje dhe te zhytet ne histori. Nje nga pikat e forta te romanit eshte eksplorimi i temave te tilla si natyra e besimit, manipulimi i historise dhe pasojat e kolapsit te shoqerise.

Harris ngre pyetje nxitese per aftesine njerezore per mohim dhe rreziqet e mosperfilljes se mesimeve te se kaluares. Libri prek gjithashtu ndikimin e teknologjise ne shoqeri dhe natyren e brishte te qyteterimit. 

Personazhet jane te zhvilluar mire dhe realiste, me Christopher Fairfax qe sherben si nje protagonist i afert, i cili i nenshtrohet nje udhetimi personal dhe intelektual gjate gjithe librit. Ne pergjithesi, "Gjumi i dyte" eshte nje lexim terheqes dhe intelektualisht stimulues. Ia vlene te lexohet.

BACI

NON GRATA

Me qe ra rasti, le ta elaborojm cka eshte kualifikimi 'Persona Non Grata'!? Jo se nuk e dine thuajse cdo kush se cfar nenkuptohet por le te ngele edhe ketu e shkruar.

Termini "persona non grata" vjen nga fjala latine dhe nenkupton nje person qe nuk eshte i deshiruar ose i pranueshem ne nje vend te caktuar. Kur dikush shpallet "persona non grata", kjo do te thote qe ai ose ajo nuk eshte e mirepritur ne vendin e caktuar dhe eshte konsideruar si nje person i papranueshem nga autoritetet apo qeveria e vendit.

Shpallja e dikujt si "persona non grata" eshte nje akt diplomatik qe perdoret per te refuzuar hyrjen, per t'i ndaluar aktivitetet apo per te kerkuar largimin e nje personi nga nje vend. Shpallja e dikujt "persona non grata" zakonisht behet nga qeveria ose ministria e jashtme e nje shteti dhe eshte nje mase e jashtezakonshme qe ndodh shpesh ne kontekstin e marredhenieve nderkombetare.

Kjo mase ndermarret ne pergjithesi ne raste te renda kur nje person konsiderohet si pengese per marredheniet diplomatike, si per shkak te sjelljes se tij te paligjshme, te pakuptimte ose te demshme, ose per shkak te veprimeve te tij qe nuk perputhen me interesat e vendit prites. Shpallja e dikujt "persona non grata" eshte nje deklarate zyrtare qe synon te vendose nje paralajmerim serioz ndaj personit te shpallur te tille, dhe zakonisht shoqerohet me ndalimin e hyrjes se tij ne vendin e caktuar dhe nderrimin e tij nga ai vend ne nje kohe te ardhshme.

HORIZONT

PROVOJENI

Sa mire e kam gjet kete menyren e evidentimit apo manifestimit te qendrimeve, ose shprehjen e piKpamjeve ketu ne platformen qe e redaktoj vete, pa pas nevoj dikuj ti japish llogari, mesele, easy, konkret, free!

Po vaAllah, eksik me fol dikund dicka, menjehere ta marrin per te madhe apo tallash, se, pse e thua ate qe thua!? Kjo sic po duket, pak ndodhen sepse nuk e kuptojn ate qe e thua, por pastaj edhe pak sepse e kuptojn se nuk merzitesh pse ata nuk e kuptojn.

Kjo eshte e mire, platforma (blogu) personale piKpamje sepse ne fakt ketu e them ate qe ne rrethana te ndryshme edhe nuk mund ta them, jo se mungon guximi, por eshte shume me intelegjente mos me u lodhe me dicka qe nuk sjell asnje dobi ne ate momen, dhe sidomos kur e di se ate qe e kam per ta thene, do ta them ketu, ku mund ti sjelle edhe dikuj ndonje dobi eventualisht, kurdohere.

Edhe pse ndodhen qe muhabeti ketu te jete bjer e ngreu ndonjehere eshte shpesh me i arsyeshem se sa ndonje muhabet i goditur rrallehere kur e degjon nga dikush i frustruar perhere.

Me duket e arsyeshme te rekomandoj gjithe dashamiret apo ti keshilloj qe shumica e atyre qe kane per te thene dicka qe e kane e vetja, autentike dhe origjinale qe kete ta bejn ne kesi lloj platformash, me qellim qe ta kursejn veten nga debatet e kotit neper tavolina, por edhe ne te njejten kohe te mund te u degjohet zeri i arsyes nga ata qe kan interes. Ia vlen, provojeni!

ALPS VIEW

ALERT

Disa raste tragjike vetem ne dy tre ditet e fundit, qe ne fakt nuk jane vetem ne dy tre ditet e fundit, ku ngjajne momente tragjike te shkaktuara nga aksidente trafiku, nga semundje vdekjepruese e cka mos tjeter, ku viktima jane njerez te rinje ne moshe!

Ose, keshtu na duket neve duke e gjykuar subjektivisht situaten dhe duke u vetemjaftuar vetem me shprehje ngushllimi dhe thuajse duke e tejkaluar situaten pa asnje reflektim serioz qe mund te jete ne fakte mesimi qe duhet marre kush ngelen gjalle edhe per aq sa jemi gjalle.

Me ka pas pyet njeri ne nje ndeje ne nje rast mortor, pas muhabeteve qe i beja duke racionalizu per dicka ( ai, sigurisht i irituar me ate qe them), pak me cinizem: "...si mendon ti, a mundeni ti ikim asja qe e kemi te shkrume!?"! Une me cinik se ai, ju pergjigja: "... une e di se nuk mund ti ikim, ama po shihet se mund ta nxitojm!!!!? ...defacto e mbylla muahbetin, duke mos pas nevoj to sejll argumente te qendrimit, qe: "...njeriu ia bene vetevetes", "...njeriu duhet mos e lejoj ta mashtroj djalli", "...njeriu duhet te jete mesatar", "...njeriu duhet mos e teproj", e te tjera konkluza qe duhet marrur nga konteksti i mesimeve kuranore dhe hadithit, edhe pastaj pa dyshim duhet pranuar cka eshte e shkruar ne Leudhi Mafuth dhe e percaktuar edhe ne Naten e Kadrit, ama neve duhet bere detyrate (...a e kuptoni kontekstin, ...Naten e Kadrit, a!?????????)

A doni hala, a do bohet shume!? Prandja, duhet konstante qendru ne alert (te vetedishem) mos me ra ne gracka dhe kurthe te epsheve, deshirave, ambicjeve, apetiteve, per mos me ua parapergadite parakushtet sprovave, qe mund te vine ne forma te ndryshme, qe me u sprovu vete me tragjedi me te dashurit tane dhe mos me qene vete tragjedia qe do te sprovoj te dashurit tane!!!

Qofshim te gjith nen meshiren e te Madhit Allah, qe vepra, sjellja, fjala, qendrimi, e te gjithe manifestimet tona te jene nen ambrellen e rahmetit dhe te natyrshmerise, qe ajo qe vejen me pastaj te jete e shkruar l, te cilen eshte me e lehte per ta perballuar, InshaAllah!

KITAR'

BIÇIKLETA

Ngasja (vozitja) e bicikletes ka shume dobi per shendetin, mjedisin dhe transportin personal dhe koston ekonomike, por edhe si teme per ta trajtuar kur nuk te vjen ndermend tjetersend.

Vozitja e bicikletes eshte nje aktivitet fizik i shkelqyeshem qe perfshin perdorimin e muskujve te medhenj te kembeve po edhe me ndikim te madhe ne aktivitetin e shume organeve tjera. Vozitja e rregullt e bicikletes mund te ndihmoje ne rritjen dhe forcimin e muskujve, permiresimin e formes fizike, uljen e nivelit te yndyres dhe rritjen e rezistences kardiovaskulare.

Vozitja e bicikletes eshte nje menyre e shkelqyeshme per te zbutur stresin dhe per te permiresuar mireqenien mendore. Ajo mund te ndihmoje ne zvogelimin e ankthit dhe depresionit, duke stimuluar lirimin e endorfinave ne tru.

Vozitja e bicikletes eshte nje menyre e paster dhe e qendrueshme per transportin. Nuk prodhon ndotje ajri dhe nuk kontribuon ne ndotjen akustike. Perdorimi i bicikletes si mjet transporti ne vend te makinave me motor ndihmon ne zvogelimin e emetimeve te gazrave te ndotjes se ajrit dhe ne permiresimin e cilesise se ajrit qe ne marrim fryme.

Bicikleta eshte nje mjet i shpejte dhe fleksibel qe lejon qarkullimin me te lehte ne trafikun urban. Per shkak te madhesise se saj me te vogel dhe mungeses te parkimit, bicikleta mund te jete nje alternative me e shpejte dhe me efikase ne qytetet e mbipopulluara.

Vozitja e bicikletes eshte nje opsion shume me ekonomik krahasuar me makinen ose transportin publik qe neve ne Gostivar nuk e kemi baj the uej. Pervec shpenzimeve fillestare per blerjen e bicikletes, kostot tjera jane shume me te uleta, sepse nuk e kemi zakon ti mirembajm, qe nenkuptohet se jane pakrahasimisht me te ulta me makinen, kur kemi parasyshe karburantin, sigurimin, taksat dhe parkimin etj.

Edhe kjo u sos, se edhe per kete kishte mbet pa shkrujt denise, se me tjerat thuajse e kam bere tama, …shaka, mos mendoni se e kam me vend!

GRINTA

DINAMIKA

Dinamika e levizjes dhe qenreses qe ka nje politikan e sojit te Albin Kurtit duhete te jete dicka maramendase, me siguri bile shume me aktive se sa e nje atleti porofesionist.

Paramendoni, vetem mbrenda nje jave, (nuk)duhej te mbeshtet komunitetin bq, e pastaj dihej te ballafaqohet me gjithe reagimet si pasoj e asaj parade. Ne te njeten kohe pershkallzimi ne veri te Kosoves, kindapimi i efektive te policise nga Serbia, presioni nderkombetar dhe vendor nga eksponent politik si dhe menaxhimi i informatave gjate procesit te maredhenjeve me publikun dhe ballafaqimin me gazetaret ne konferenca per shtyp.

Presioni i vazhdueshem i media-s dhe i cinikve qe dominojn rrjetin dhe ate qe quhet media online. Te shoqeruar me agjenda, propagand, antipropagand, lajme te rreme dhe insinuata. Shpifje dhe dezinformata e cka mos tjeter.

Ne nderkoh gjithashtu, takim me diplomat prezent na Kosove, emisar te jashtem dhe perfaqesues tjere te planifikuar dhe te pa planifikua! Paramedoni te kesh pune me Borelin, Lajçakin, Eskobarin, etj.

Dje gjithe diten me dhjetra takime dhe kordinime e sot gjithe diten ne Forumin e Prespes, gjithashtu takime, diskutime, menaxhime, leksione dhe ballafaqime me turli far dilemash e apetitesh te njerezve te etur per protagonizem, ...turbo.

Sigurisht ai ka nje shpjegim i arsyeshem qe trajton qendrueshmerin fiziki por edhe psiqike. Dukshem eshte i pergaditur per maraton por edhe sprint. Sot kur e pyeten per keshill per te rinjte, pergjigja ishte pervec tjerave: "...duhet patur pasion ne ate qe beni!" ...qe defacto me nje fjale, i pergjigjet edhe dilemes nga e gjene gjithe kete energji qe mbijeton gjithe kete dinamik.

DISTANCE

ÇANAKALE

Tash une e shkrujta ne status te fejsbukut: 

"e dini at kengen, "n'Çanakale mbrrina", edhe gjithe meselja e betejes ne Çanakale, ka qene investim (sakrific) qe sot paguhet me arrdhjen e askerit ne Mitrovic!" ...nuk e di çish t'thom! Lexoni me shume per Betejen e Çanakales, a ketu me posht kene nje briefing te shkurte!

Çanakale eshte i njohur si vendi ku u zhvillua Beteja e Çanakales gjate Luftes se Pare Boterore ne vitet 1915-1916. 

Beteja e Çanakales ishte nje konflikt i madhe ne mes te Aleances se Perendimit (ANTANTA) dhe Turqise Osmane ne radhet e te ciles moren pjese disa mije vullnetar shqiptar. Aleanca e Perendimit, perberej nga Britania, Franca, Australia, Zelanda e Re dhe disa vende te tjera, ata kishin planifikuar te hapnin nje front te dyte ne Gallipoli per te sulmuar Stambollin dhe per te kontrolluar Detin e Marmarase. Megjithate, trupat e Aleances u perballen me rezistencen e forte te ushtrise turke (qe ne fakt ishte nje konglomerat popujsh ku me teper dalloheshin shqiptaret) duke u perballur ne beteja e gjata dhe shume te dhunshme me disa mije te vdekur!

Per shkak te terrenit te veshtire dhe mbrojtjes se fuqishme, sulmi i Aleances deshtoi dhe pasi pati humbje te medha, ata u terhoqen ne vitin 1916. Beteja e Çanakales, ka pasur nje ndikim te rendesishem ne krijimin e identitetit kombetar turk dhe faktorizimin e Mustafa Kemal Ataturk, me vone themeluesi i Republikes se Turqise moderne! Vazhdoni dhe lexoni me teper vete!

UPHILL

MANIFESTI

"Manifesti Komunist" eshte nje broshure e shkurter shkruar nga Karl Marx dhe Friedrich Engels dhe u publikua per here te pare ne vitin 1848. Ky tekst ka nje rol thelbesor ne historine e ideologjise komuniste.

Ne "Manifestin Komunist", Marx dhe Engels prezantojne thelbin e pikepamjeve te tyre politike dhe ekonomike. Ata pershkruajne historine e klasave dhe konfliktin klasor qe ekziston ne shoqeri dhe parashikojne nje revolucion te klases punetore qe do te conte ne themelimin e nje shoqerie te re komuniste.

Ne manifest, ata pershkruajne disa thenie thelbesore te ideologjise komuniste, perfshire pengesat e kapitalizmit, ndarjen e klasave, shtypjen e proletariatit (klases punetore), rolin e proletareve ne rrezimin e kapitalizmit dhe ne themelimin e nje shoqerie te perbashket pa klasa. Ata argumentojne se kapitalizmi eshte i destinuar te rrezohet dhe te zevendesohet nga komunizmi.

"Manifesti Komunist" nuk eshte nje tekst qe ofron detaje te detajuara per organizimin e shoqerise komuniste, por eshte me shume nje shpjegim i idealeve dhe qellimeve te komunizmit, si dhe nje thirrje per veprim per te proletaret.

Ta kisha shkrujt kete tekst ne hartim gjate viteve te shtatedheta dhe tetedhjeta te shekullit te kaluar, sigurisht do te merja noten e shkelqyeshme dhe ndonje dekorat si marksist i vogel i dalluar. Ama he, atehere nuk e merrja vesht ndersa sot shyqyr eshte vone!

DOWNHILL

WALKING INTO THE BLUE

DASHNI

Disa njerez, cka do qe te bejsh per ata, ata nuk do te duan as do te respektojn, ka edhe nga ata, qe cka do qe te bejsh, ata do te vazhdojn te te duan githqysh! Le rrim me ata qe na duan!

Le te rrim me ata qe na duan, le ti duam ata qe na duan, te jemi te mire per ata, le ti durojm ata qe na duan. Le te lutemi per ata qe bashke me ata ti japim kuptim raportit dhe vete jetes ne dimezionin njerezore.

Sepse e gjithe tjetra nuk ka kuptim. Fundja ska pse rrish' me ate qe nuk te dò! Larg ati, nuk ka si ta meriton ai respektin dhe dashurin tende, pavarsisht sa pozitiv dhe dashamire qe mund te jesh ti! Ai eshte mosmirenjohes ne ate rast me ty, e ne raste tjera me plot te tjere.

Ai eshte egoist, ai nuk te njeh asnje vler ty, ai nuk e njeh as edhe respektin apo dashurin tende miqesore e te sinqerte, ai nuk ta njeh sjelljen e mire as punen e mir qe e bene edhe per ate, ai njeh vetem veten, egon edhe epshin e vete e ka prijes. 

Fundja dhe nese per ndonje arsyje ngelen vete, rrin vete por i mbuluar me auren e te mires, deshiro qe rrethi dhe shoqeria te jete pozitive, e mire dhe reflektimi te jete vetem dashni! Kujdes cytjen, merito dhe mbrohu me rahmet!

DESPERADO

CIAO PRESIDENTE

Sa batuta, sa histori, sa pushtet, sa pasuri, sa pasion, sa lezet, sa autoritet, sa e sa vjet!? Dinasti, imperi, Qeveri e autonomi, sa nipni e sa mbesa, sa miqe e mikesha, ...vdiq Silvio Berlusconi!

Vdiq sepse gjithe do vdesim. Edhe "nuk ka te ndalme kjo pune" e thonme sa here qe i bie rasti qe te jemi ne kete muhabet. Edhe Silvio Berlusconi ishte njeri si gjithe te tjeret. Edhe pse i admiruar nga shume njerez tjere si ai, por per motive te ndryshme, vdiq Silvio!

Njeri kontravers, i pasur, tajkun, njeri qe ndikoj fudbollin, mediat, njeri qe pati pushtet real ne shtet si Kryeminister i Italise, dhe si lojtar globel me periudha te caktuara, çaç, tetedhjet e gjashte vjet, vdiq Silvio!

Dy momente qe me asocohen drejtepersedrejti me Silvion e qe i llogariti si mesim per mua ne kontekst: ...i pari kur e kam pyet nje italian se pse akoma e mbani Silvio Berlusconin si Kryeminister, ateher 71 vjet, mu pergjigj se "ata, dmth bashkepuntoret, e mbajn ata qe ia ka rreth e rrotull, sepse ashtu ne emer te tije, ushtrojn pushtet ata"!!! ...dhe e dyta kur jam kthy prej Italie, diku nga dy mije e tete (2008), per batut kur me inponohej pyetja qe ta bej dallimin "ku eshte me mire, ketu apo atje", ...me kujtohet per shtos pergjigjesha se "ketu eshte me mire, sepse atje (ne Itali) as Berlusconi sun i pine nga pese a gjashte macchiato n'dite!"!!!

Sidoqoft, edhe ai atje edhe neve ketu, me makiato e uji i tharet, espresso, me sheker apo pa sheker, çaç, dys do ta çojsh sa do ta çojsh, i vjen fundit! Çiao Presidente, prej tash e tutje do kesh pune me administraten e botes tjeter! Neve o Allah na bene te vdesim si musliman!

JEEP

MAJMUNLLEK

Me nje rast ne nje ndeje kafshore ne mbreterin Animale, kane fillur nje polemik Tigri dhe Majmuni! Si majmun ka instuar ne bised e siper qe te' bind te tjerit se "bari eshte ngjyre blu!!"! Nga ana tjeter Tigri ka insistuar qe ta bind majmunin se "bari ne realitet eshte i gjelbert!" ...me cka jane pajtuar edhe kafshet tjera, por meqe Tigri ka qene i kyqur ne debat, te tjerit nuk kane insituar aspak.

Keshtu, biseda nxihet dhe Majmuni fillon ta ndjej presionin nga fakti qe Tigri fillon e nxihet dhe gradualisht fillon edhe e kercnon Majmunin, qe "nese nuk e pranon faktin, qe bari eshte i gjelbert, do ta pesoj keq"!!?

Majmuni, majmun, terhiqet edhe shkon ankohet te Mbreti, Luani, me akuzen "qe Tigri me kercnon!" edhe se ai vete, majmuni pra, eshte ne te drejten e vet!

Luani, i thiren te dy per te ndajt drejtesi qe te ruaj natyrshemerine edhe vleren e mbreterise se vete dhe fillon gjykimin. E degjon Majmunin qe perserit qendrimin per te cilin e kercnon Tigri, qe "bari eshte ngjyre blu!!"! ...edhe kunder argumentin qe ka mbajtur Tigri se "bari eshte i gjelbert!!"!

Pas degjeses, Luani i jep te drejt Majmunit edhe e denon Tigrin me pese vite heshtje absolute! Majmuni i kenaqur me vendimin dhe gjykimin, i lastura e i lumtur dyke kercyer largohet nga vendi. Tigri i poshtruar, i panknaqur me vendimin, i nençmuar i thot Luanit: "ti e di se bari eshte i gjelbert, pse me ndeshkon me te padrejt!"? Luani i pergjigjet, "...po, bari eshte i gjelbert, por denimin nuk e ke per kete, denimin e ke per faktin qe nje karakter i fuqishem, intelegjent e i mençur si Ti ke rá ne polemik me Majmunin, ...shko tash!"

Pas kesaj Luani kthehet edhe vazhdon edhe kenaqet duke mos bere asgje, deri te budallalleku i rradhes!

AMALA

EKUJLIBRI I NESHIT

Aktualisht ne vend po zhvillohen shume aktivitete ne sekenen politike qe pashmangeshem vendosin ne zbatim, me vetedije apo pa, konceptin e teorise se lojes, apo me sakte ate qe njihet si Ekujlibri i Neshit!

Ekuilibri i Nashit eshte nje koncept qendror ne teorine e lojes i prezantuar nga matematikani dhe ekonomisti John Nash. Nenkupton nje gjendje stabile ne nje nderveprim strategjik, ku cdo lojtar ka veprimin e tij te preferuar duke marre parasysh veprimet e tjereve. Ne ekuilibrin e Nashit, asnje lojtar nuk ka nje stimul per te ndryshuar strategjine e tij vetem duke e pare sjelljen e lojtareve te tjere.

Ekuilibri i Nashit perdoret ne shume fusha si ekonomia, sociologjia, politika, biologjia evolutive, dhe inteligjenca artificiale. Koncepti lejon analizen dhe parashikimin e sjelljes se lojtareve ne situata strategjike dhe eshte i rendesishem per te kuptuar zgjedhjet e aktoreve ne nderveprime komplekse.

Per te kuptuar me mire kete koncept, merret nje shembull i thjeshte. Kur supozohet se ka dy lojtare, A dhe B, te cilet mund te zgjedhin midis dy veprimeve: "te bashkepunojne" ose "te tradhtojne". Per cdo kombinim te veprimeve, secili lojtar ka nje fitim te caktuar. Ekuilibri i Nashit ndodh kur lojtaret zgjedhin veprimet e tyre te preferuara, duke marre parasysh veprimet e tjereve, dhe nuk kane asnje arsye per te ndryshuar strategjine e tyre vetem.

Si shembull standard per ta sqaruar thjesht se kur ndodh Ekuilibri i Nashit eshte situata e njohur si "Dilema e te Burgosurit". Kur supozohet se dy persona jane te arrestuar dhe te burgosur per nje vepre te dyshuar te rende, dhe prokurori ka prova te mjaftueshme per te pershkallezuar akuzat ndaj tyre. Prokurori i ofron secilit prej tyre nje propozim: 

- Nese te dy bashkepunojne dhe pranojne akuzat, ata do te denohen me nje kohe te shkurter burgimi. 

- Nese njeri prej tyre pranon akuzat dhe tjetri i mohon ato, ai qe ka pranuar do te lirohet plotesisht nga akuzat, ndersa tjetri do te perjetoje nje denim te rende burgimi. 

- Nese te dy mohonin akuzat, atehere ata do te denoheshin me nje kohe burgimi me te shkurter ne krahasim me denimin nese do te pranonin akuzat.

Dilema e burgosurit lind nga konflikti midis interesave te individeve. Per secilin prej tyre, propozimi i marre per te pranuar akuzat dhe te bashkepunoje eshte me i favorshem nese tjetri e mohon akuzat. Megjithate, nese te dy mohonin akuzat, ata do te perjetonin nje denim me te rende se nese te dy pranonin akuzat. Per shkak te kesaj, dy persona perfundojne ne nje situate ku, duke vepruar ne menyre racionalisht, ata mohonin akuzat dhe rezultojne me nje denim te rende burgimi per secilin prej tyre.

Dilema e burgosurit ilustron nje paradoks interesash ku bashkepunimi dhe krijimi i nje marreveshjeje te perbashket mund te ishin me avantazhuese per te dy lojtaret, por konflikti i interesave individuale i pengon ata nga arritja e nje rezultati optimal. Kjo situate theksuar ne dilemen e burgosurit sherben si model per te kuptuar fenomene te ngjashme te konfliktit te interesave ne nderveprime te tjera sociale dhe ekonomike.

Tani gjithe kete koncept torik vendosnje ne perspektive dhe ne kosntalacion te manovrimeve politike ne vend, dhe besoj shume lehte do te nenkuptohet cka ndodh apo me sakt pse po ndodhen ashu sic ndodhen!

MINARETS

PARAGLID

TEORIA 'TOKA E SHESHTE'

Sot do ta risjellim muhabetin mbi 'teorin kontraverse' qe aktualisht ne bote njohet si 'Flat Earth movement', nga nje piKpamje objektive e definuar ne perceptimin neurtral.

Teoria e Tokes se Sheshte eshte nje bindje e cila pretendon se Toka eshte nje siperfaqe e rrafshet dhe jo nje trup gjeometrik sferik. Keta perkrahes besojne se e gjithe pamja dhe ndjenja e nje Toke sferike eshte nje iluzion i krijuar nga komploti i madh qe fsheh te verteten.

Ata argumentojne se horizonti eshte gjithmone i sheshte dhe se prania e anijeve qe humben ne horizont nuk tregon rrotullesine e Tokes, por thjesht distancen. Ata gjithashtu vene ne dyshim fotografite dhe videot e NASA-se dhe organizatave tjera qe e huluntojn hapesiren, duke pretenduar se ato jane montazhe ose trukime per te ruajtur objektivat e komplotit.

Perkrahesit e Teorise se Tokes se Sheshte besojne se ishujt dhe kontinentet jane te vendosura nen nje qender te Tokes dhe se "poli jugor" eshte ne fakt nje mur e(ice wall) i cili nuk mund te kalohet. Ata gjithashtu shpesh citojne kumtesat historike dhe mite te lashta qe, sipas tyre, tregojne se Toka eshte e sheshte.

Megjithate, shumica e shkencetareve dhe organizatave te respektuara te botes nuk pranojne Teorine e Tokes se Sheshte. Ata bazohen ne nje sasi te madhe te provave shkencore, duke perfshire fotografite e sateliteve, eksperimente te natyrshme artificiale, si dhe levizjet e trupave qiellor per te konfirmuar se Toka eshte sferike.

Ne perfundim, thuhet se Teoria e Tokes se Sheshte eshte nje bindje kontroversiale e mbeshtetur nga nje grup i vogel i njerezve qe refuzojne parimet shkencore konvencionale. Keshtu qe, i bie qe shumica e shkencetareve dhe organizatave te botes vazhdojne te pranojne se Toka eshte sferike, duke i mbeshtetur ato ne te dhenat dhe prova qe pretendoj se jane te qarta shkencore. 

Tani, se c'mendoj une per kete kjo do te ishte nje teme shume serioze edhe disi pak me e gjate se e shkurte dhe me siguri nga nje piKpamje ndryshe, per te cilen kurdo-kurdo do duhet me shkrujte!

TEORIA GEOCENTRIKE

Sic paralajmerova, sot do te sjellim muhabetin qe do te jep pergjigjen se cka eshte toria geocentrike!? 

Teoria geocentrike eshte nje model i sistemit diellor i cili shpjegon se Toka eshte qendra e universit dhe planetet, perfshire Diellin, rrotullohen rreth saj. Ky koncept ishte i pranuar ne kohen e lashte dhe ishte nje besim i pergjithshem deri ne shekullin e XVI.

Sipas teorise geocentrike, Toka ndodhet ne qender te universit dhe eshte pikenisja e levizjeve te gjitha objekteve qe shohim ne qiell. Keshtu, Dielli, Hena, planetet dhe yjet rrotullohen rreth Tokes neper sfere ose orbite te ndryshme. Ky model u zhvillua dhe u rafinua nga shume filozofe dhe astronome te lashte, si Ptolemeu dhe Aristotel.

Ne kohen kur teoria geocentrike ishte dominuese, ajo ishte perfshire ne shume aspekte te kultures dhe besimeve shoqerore te njerezve. Besohet se qendra e universit ishte simbolike per rendesine e Tokes dhe rolin qe njerezimi kishte ne univers. Kjo teori ishte e pranuar per shume shekuj, deri ne fillimin e Revolucionit Shkencor ne shekullin e XVI.

Megjithese teoria geocentrike ka qene nje perfaqesim te besimeve te hershme, sot nuk konsiderohet si nje model i sakte per te pershkruar organizimin e sistemit tone diellor. Shkencetaret dhe astronomet e mevonshem, duke perfshire Kopernikun, Galileo Galilein dhe Johannes Keplerin, kontribuan ne zhvillimin e teorise heliocentrike, e cila zevendesoi gradualisht modelin geocentrik dhe solli ndryshime te medha ne kuptimin tone te hapesires dhe universit.

Ama, ky muhabet nuk perfundon ketu. Levizja Flat Earth (Toka e Sheshte) ne bote ne pergjithesi dhe ne SHBA ne vecanti, nxjer muhabete tjera dhe inponon pikpamje dhe teori qe sfidojn dukeshem kenveshtrimi shkencor konvencional. Per kete ne muhabetin e radhes.

EZIO

TEORIA HELOCENTRIKE

Haj te nisim nje muhabet te ri, te flasim per nje muhabet qe besoj e dine shumica por qe ka nje jehone qe konteston vertetesin e keti muhabeti. Cka eshte teoria helocentrike!? 

Teoria heliocentrike eshte nje model i sistemit diellor i cili thote se Dielli eshte qendra e sistemit tone diellor dhe planetet rrotullohen rreth tij. Ky koncept u propozua per here te pare nga astronomi i lashte grek Aristarku i Samosit ne shekullin e III para Krishtit, por u zhvillua me tej nga Nikola Koperniku ne shekullin e XVI.

Sipas teorise heliocentrike, Toka dhe planetet e tjera levizin neper orbita rreth Diellit, dhe rrjedhimisht, Dielli eshte qendra e gravitetit per planetet tona. 

Teoria heliocentrike pati ndikim te madh ne zhvillimin e astronomise dhe ne kuptimin tone te vendit te Tokes ne univers. Ajo solli ndryshime thelbesore ne perceptimin tone te hapesires dhe kozmosit. Nder te tjera, kjo teori perfundimisht konfirmoi se Toka eshte vetem nje planete ne sistemin tone diellor dhe se ka shume galaktika dhe sisteme te tjera diellore ne univers.

Sot, teoria heliocentrike pranohet pergjithesisht nga komuniteti shkencor dhe eshte baza e astronomise moderne. Ajo eshte nje nga themeloret e mjeteve tona per te kuptuar universin dhe rritur njohurite tona mbi natyren dhe rritjen e tij.

Kjo teori dukshem kontestohet nga perkrahesit e teorise geocentrike per te cilen do te shkruajm ne muhabetin e radhes, kismet neser!

HESAP

VLERA E LIBRIT

Thenia "Vlera e nje libri eshte ne ate qe ju ben te mendoni, jo ne ate qe ju thote" thekson rendesine e ndikimit te librit ne mendjen dhe pervojen e lexuesit. Ky citim i shkurter tregon se vlera e vertete e nje libri nuk gjendet vetem ne fjalet dhe informacionin qe ai transmeton, por me shume ne aftesine e tij per te shtyre lexuesin te reflektoje, te mendoje dhe te krijoje mendime te reja.

Nje liber i mire nuk eshte thjesht nje burim i informacionit, por nje burim frymezimi dhe rikrijimi te mendimeve te lexuesit. Ai mund te sjelle idete dhe perspektivat e reja, te shfaqe dilemat morale, te provokoje pyetje, dhe te ndikoje ne mendimet dhe ndjenjat e lexuesit.

Ky citim thekson se librat kane potencialin te formojne mendje dhe te krijojne ndryshime te medha ne perceptimin e botes. Ata mund te nxisin diskutime dhe debate, te ndihmojne ne zhvillimin personal dhe intelektual te lexuesit, dhe te ndikojne ne ndryshimin shoqeror dhe kulturor.

Vlera e nje libri varet nga aftesia e tij per te krijuar lidhje emocionale, per te frymezuar imagjinaten, per te zgjeruar horizontet e lexuesit, dhe per te krijuar nje ndikim qe tejkalon fjalet dhe historine e treguar. Librat kane fuqine per te ndryshuar perceptimet, per te rishikuar paragjykime, dhe per te hapur deren e nje bote me te gjere dhe me te thelle te njohurive dhe pervojave.

Per kete arsye, perqendrimi ne vleren e librit per te nxitur mendimin dhe krijimin e mendimeve te reja perben nje aspekt te rendesishem te leximit dhe te edukimit. Kjo thenie na inkurajon te lexojme me kritike dhe te marrim pjese aktivisht ne interpretimin e librit, duke e vleresuar ate per aftesine e tij per te na shtyre te reflektojme dhe te krijojme mendime te reja.